ที่สุดงานวัฒนธรรมแห่งปี .. “เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ ๑๗” รวบรวมศิลปะการแสดง หนังใหญ่วัดขนอน “ โขน มโนรา (มโนราห์) และวันสงกรานต์ไทย” ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากยูเนสโก เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ อนุรักษ์จัดแสดงอย่างยิ่งใหญ่ ภายใต้แนวคิด “ศรัทธา ..ศิลป์ .. แผ่นดินหนังใหญ่ .. ร่วมใจสู่มรดกโลก” จัดขึ้นในวันเทศกาลสงกรานต์ ๑๓ – ๑๔ เมษายน ๒๕๖๗ นี้ ณ วัดขนอน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

พระครูพิทักษ์ศิลปาคม เจ้าอาวาสวัดขนอน กล่าวถึง การจัดงานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ ๑๗ว่า ที่ผ่านมาวัดขนอน ได้ร่วมกับเครือข่ายทางวัฒนธรรม นำศิลปะการแสดงหนังใหญ่ การแสดงโขน การแสดงมโนราห์ ตลอดจนการแสดงมหรสพ และการแสดงพื้นบ้านต่าง ๆ ได้ถูกนำมาจัดแสดงในช่วงเทศกาลสงกรานต์ในทุก ๆ ปี และในปีนี้ เพื่อการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของชาติให้คงอยู่สืบไป งานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน จึงมีแนวคิดที่จะยกย่องเชิดชูเกียรติ เนื่องด้วยในปี ๒๕๕๐ “วัดขนอน” โดยคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญทางวัฒนธรรมของยูเนสโกประกาศให้ “การสืบทอดและฟื้นฟูหนังใหญ่วัดขนอน” ได้รับรางวัลจากยูเนสโก และได้รับการยกย่องให้เป็น ๑ ใน ๖ ชุมชนดีเด่นของโลก ที่มีผลงานในการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกวัฒนธรรมเชิงนามธรรม ได้รับการขึ้นทะเบียนทางยูเนสโก เป็นมรดกทางวัฒนธรรมโลกของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ( ACCU )

ทั้งนี้ เช่นเดียวกับ ในปี ๒๕๖๑ “โขนไทย” ปี ๒๕๖๔ “โนรา หรือมโนราห์” และปี ๒๕๖๖ “สงกรานต์ในประเทศไทย (Songkran in Thailand, Traditional Thai New Year Festival) ” ก็ได้รับการขึ้นทะเบียนจากยูเนสโก เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ดังนั้น จึงทำให้เวทีของงานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอนปีนี้ เป็นงานเทศกาลทางวัฒนธรรมแห่งปีที่ทรงคุณค่า นำการแสดงที่ได้รับการยกย่องขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ร่วมเฉลิมฉลองประเพณีในเทศกาลสงกรานต์ มารวมกันไว้ในงานเทศกาลฯ ปีนี้ด้วย

“สำหรับปีนี้ “งานเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ ๑๗” จัดขึ้นภายใต้ธีมงาน “ศรัทธา ศิลป์ แผ่นดินหนังใหญ่ ร่วมใจสู่มรดกโลก” เป็นการนำมรดกทางวัฒนธรรมประเพณีของชาติ โดยมี หนังใหญ่วัดขนอน “โขน โนรา หรือมโนราห์ และสงกรานต์ในประเทศไทย ” ที่ยูเนสโกได้ประกาศขึ้นทะเบียน เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ (Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity) นำมาร่วมจัดแสดงอย่างยิ่งใหญ่ พร้อมด้วยการเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสสำคัญช่วงเทศกาลสงกรานต์นี้ ภายใต้การสร้างสรรค์การแสดงที่เป็นอัตลักษณ์ และไฮไลท์ในงานเทศกาล เช่น การแสดงหนังใหญ่ไฟกะลา “โขนติดตัวหนัง” ในตอนที่ชื่อว่า “ยกรบ-ขาดเศียรขาดกร” นำศิลปะทั้งสองแขนงมาแสดงร่วมกันอย่างยิ่งใหญ่ ผสมผสานกันอย่างลงตัว กล่าวขานตามเนื้อเรื่องด้วยบทพากย์ บทขับร้อง ดนตรีปี่พาทย์ ทำให้เกิดความเข้าใจในเรื่องราว และให้อรรถรสทางศิลปะแก่ผู้ชมและนักท่องเที่ยว ได้อย่างสมบูรณ์”

นอกจากนี้ยังมี การแสดงโขน (ศิษย์ศิลปากร) หุ่นละครเล็ก ศิลปะภาคใต้ หนังตะลุง โนรา หรือมโนราห์ (อ.วาที ทรัพย์สิน ทายาทของครูหนังตะลุง สุชาติ ทรัพย์สิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ปี พ.ศ. ๒๕๔๙ ) ตำนานสงกรานต์ จากกลุ่มการแสดงนาฎศิลป์ไทยร่วมสมัย อ.กฤษฎิ์ ชัยศิลบุญ ฯลฯ และตลาดชุมชนโบราณที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว “ตลาดด่านขนอน” ตลาดบกแบบไทยย้อนยุค แต่เดิม “วัดขนอน” สร้างมาสมัยใดไม่ปรากฏหลักฐาน

ทว่าบริเวณริมแม่น้ำแม่กลองแห่งนี้อดีตหน้าวัดเคยเป็นที่ตั้งด่านเก็บภาษีอากร เป็นพื้นที่ค้าขายและตลาดแลกเปลี่ยนสินค้า ล่าสุดวัดได้ฟื้นฟูด่านขนอนแห่งนี้ พร้อมให้นักท่องเที่ยวได้มาสัมผัสบรรยากาศ เลือกซื้อผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน และของที่ระลึก จึงขอเชิญชวนผู้ที่สนใจมาร่วมชม ร่วมอนุรักษ์งานประเพณี และสืบสานงานวัฒนธรรมดี ๆ เช่นนี้ไปด้วยกัน

“มีนโยบายที่จะผลักดัน “หนังใหญ่” ขึ้นทะเบียนต่อยูเนสโก ประกอบกับกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้มีการศึกษาวิจัยเรื่อง “หนังใหญ่และความเป็นไปได้ ในการขอขึ้นทะเบียนในบัญชีการปกป้องคุ้มครองอันเป็นตัวอย่างที่ดีที่สุด (The best practice )” เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๖๔ – ๒๕๖๕ โดยมีชุมชนหนังใหญ่วัดขนอน จังหวัดราชบุรี เป็นพื้นที่ศึกษา ก่อให้เกิดกระบวนการถ่ายทอดการเรียนรู้และอนุรักษ์องค์ความรู้หนังใหญ่ และศิลปะพื้นบ้านให้สืบสานต่อไปอย่างยั่งยืน ซึ่ง “หนังใหญ่” จะเป็นอีกหนึ่งความหวัง ที่จะได้รับการพิจารณาขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกอีกหนึ่งรายการ ซึ่งชุมชนวัดขนอนเองก็เคยได้รับรางวัลมาแล้ว”

“เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ ๑๗” มีกำหนดจัดงานขึ้นระหว่างวันที่ ๑๓ และ ๑๔ เมษายน ๒๕๖๗ ตั้งแต่เวลา ๑๕.๓๐ – ๒๑.๓๐ น. ณ วัดขนอน ตำบลสร้อยฟ้า อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ วัดขนอน โทร.๐๘๙ ๕๕๕ ๔๑๙๕6 ๐๘๙ ๔๕๙ ๖๗๓๒ และ ๐๘๖ ๓๓๔ ๑๘๙๔ หรือติดตามได้ที่ วัดขนอนหนังใหญ่

ข้อมูลงาน และไฮไลท์การแสดง“เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน ครั้งที่ ๑๗”

• หนังใหญ่ ตอน ยกรบขาดเศียรขาดกร เป็นการแสดงหนังใหญ่รวมกัน ๓ คณะ ทวงท่าการเชิดหนังใหญ่แต่ละคณะ และร่วมกันระหว่างการแสดงโขน กับหนังใหญ่ ตอนขาดเศียรขาดกร การแสดงในตอนนี้จะมีบทที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน ขบขันกับมุกตลกของโขนอีกรูปแบบหนึ่ง
• การแสดงตำนานนางสงกรานต์ (วัฒนธรรมไทยล้านนา)
• การแสดงโนรา หรือมโนราห์ หนังตะลุง ที่เต็มไปด้วยอรรถรส ถ่วงท่าลีลาและเสียงดนตรี (วัฒนธรรมภาคใต้)
• ความรู้เกี่ยวกับ การนวดไทย ที่ได้รับการขึ้นบัญชีมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ปี ๒๕๖๓
• การสรงน้ำพระ ที่จะเป็นสิริมงคลสำหรับปีใหม่ไทย
• การแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน / การแสดงหุ่นละครเล็ก
• การแสดงโปงลาง (วัฒนธรรมภาคอีสาน)
• ถนนสายวัฒนธรรมศิลปะช่าง ๑๐ หมู่
• ชมชิมช้อป ตลาดด่านขนอน
• 
  สำนักข่าว The Flows ThaiLand ประวิทย์ ลิ้มเจริญ/ จ.ราชบุรี